Rwa kulszowa to wyjątkowo nieprzyjemna dolegliwość, która atakuje zwykle zupełnie bez ostrzeżenia, paraliżująco boli, potrafi uniemożliwić normalne funkcjonowanie i pracę, oraz niestety czasami nawraca.
Spis treści
Co to jest rwa kulszowa?
Czym właściwie jest rwa kulszowa i jak możesz ją rozpoznać, aby w porę podjąć właściwe kroki i zminimalizować jej skutki?
Rwą kulszową określa się wachlarz objawów, który jest wywoływany przez uciśnięcie i podrażnienie korzeni nerwowych odchodzących od rdzenia kręgowego w dolnej części pleców. Korzenie te, łączą się, tworząc nerw kulszowy– największy nerw obwodowy w Twoim ciele, prawdziwą nerwową „autostradę ” grubości kciuka, prowadzącą od pośladka aż do stopy, po tylnej stronie nogi. Przyczyną takiego uciśnięcia może być na przykład przepuklina dysku międzykręgowego, zsunięcie się jednego kręgu znad drugiego (kręgozmyk), lokalny stan zapalny lub nowotwór.
Rwa kulszowa przyczyny
Przyczyn rwy kulszowej może być kilka, a zrozumienie i rozpoznanie ich jest konieczne, aby zadecydować o właściwym leczeniu. Oto najczęstsze z nich:
- Dyskopatia. Inaczej zwyrodnienie krążków międzykręgowych jest najczęstszą przyczyną rwy kulszowej. Kiedy krążek uwypukla się, powstała przepuklina może nacisnąć na korzeń nerwowy, co powoduje dolegliwości.
- Kręgozmyk, inaczej zsunięcie się jednego kręgu znad drugiego, również powoduje ucisk korzeni nerwowych.
- Stan zapalny lub guz nowotworowy również może podrażnić nerw kulszowy.
- Nadmierne wychłodzenie dolnej części pleców, na przykład poprzez spanie na zimnej powierzchni albo chłodny wiatr, może podrażnić tkankę nerwową. Rwa kulszowa tego pochodzenia najczęściej ustępuje samoistnie.
Objawy rwy kulszowej może również spowodować zespół mięśnia gruszkowatego. Jest to niewielki, trójkątny mięsień, leżący głęboko pod pośladkami. U 15% osób, nerw kulszowy przebija się przez niego, zamiast przebiegać pod nim. W związku z tym, jeśli mięsień gruszkowaty jest nadmiernie napięty, uciska nerw kulszowy powodując objawy rwy.
Rwa kulszowa objawy:
– Ból określany jako przeszywający, paraliżujący, elektryczny o zazwyczaj bardzo dużym nasileniu. Często uniemożliwia nawet wstanie z łóżka i nasila się przy najmniejszych ruchach, kichnięciach, kaszlu i śmiechu. Lokalizuje się w dolnej części pleców, w pośladku, lub w nodze, przebiegając wzdłuż jej tylnej powierzchni. Często dotyczy tylko jednej połowy ciała.
– Przemieszczające się uczucie mrowienia i pieczenia, wynikające z nieprawidłowego działania uciśniętego nerwu.
– Osłabienie siły lub porażenie mięśni nogi, skutkujące problemami z podniesieniem stopy lub palucha.
– Mogą pojawić się zaburzenia w funkcjonowaniu zwieraczy, co dodatkowo utrudnia funkcjonowanie z rwą kulszową.
Najprostszym sposobem używanym przez lekarzy i fizjoterapeutów przy podejrzeniu rwy kulszowej jest test Lasegue’a, polegający na podniesieniu prostej nogi pacjenta, podczas gdy leży on na plecach. Przy rwie kulszowej szybko pojawia się silny ból, w związku z napięciem nerwu kulszowego w tym ruchu.
Rwa kulszowa – ile trwa?
Rwa kulszowa potrafi na jakiś czas unieruchomić Cię w łóżku, zniweczyć część Twoich planów, a już na pewno uprzykrzyć twoje dni silnym, porażającym bólem. Jak długo więc zazwyczaj trwa rwa kulszowa i czego się spodziewać?
Na szczęście, u większości pacjentów rwa kulszowa ustępuje samoistnie, bez interwencji lekarza. Wymuszony przez ból odpoczynek w łóżku na ogół pozwala strukturom drażniącym korzenie nerwu kulszowego na zagojenie się i powrót do względnej normy, co uspokaja całą sytuację, a ból znika. Ta forma nazywana jest ostrą rwą kulszową i zazwyczaj do ustąpienia ostatnich objawów mija cztery do ośmiu tygodni, ale czasami wystarczy już tydzień.
Niestety, u niektórych, pechowych pacjentów ból związany z rwą kulszową, utrzymuje się znacznie dłużej, niekiedy nawet latami. Wtedy nie obejdzie się bez pomocy lekarza, a czasem również fizjoterapeuty. Ze względu na to, że do powstania rwy kulszowej często przyczynia się długotrwałe przeciążanie ciała niekorzystnymi pozycjami i ruchami podczas codziennego życia, rwa kulszowa ma tendencję do nawracania. W bardzo trudnych przypadkach niezbędna jest operacja, ale takie rozwiązanie niesie ze sobą często kilka kolejnych problemów, więc ciężko nazwać je optymalnym.
Jak przetrwać atak rwy kulszowej? Domowe sposoby.
Rwa kulszowa najczęściej pojawia się nagle, bez ostrzeżenia. Jej pierwszy etap jest najbardziej bolesny i przysparza najwięcej trudności. Aby złagodzić ból i wytrzymać te kilka trudnych dni względnie łatwiej, zastosuj poniższe 4 wskazówki:
- Po pierwsze odpoczywaj. Nie próbuj funkcjonować dalej na siłę, koniecznie połóż się do łóżka i przyjmij wygodną dla Ciebie pozycję przeciwbólową. Na pewno szybko wyczujesz tą optymalną dla Ciebie, w której dolegliwości są najmniejsze. Pamiętaj jednak, że napinanie nerwu kulszowego, który rozciąga się wzdłuż tylnej strony nogi, nasili ból, więc utrzymuj nogi wyprostowane w biodrach, a jeśli leżysz z prostymi kolanami, zegnij stopy od siebie, w stronę ramy łóżka. W ten sposób nie napniesz niepotrzebnie nerwu kulszowego.
- Wspomóż się ogólnodostępnymi lekami przeciwbólowymi, ale dawkuj je zgodnie z ulotką.
- W pierwszych dniach pomogą zimne okłady, łagodzące ból. W kolejnych spróbuj ciepłych, które rozluźnią nadmiernie napięte mięśnie zarówno w nogach, jak i w plecach.
- Koniecznie skontaktuj się z lekarzem, który oceni twój stan i zadecyduje o dalszym postępowaniu.
Podsumowując, ostry atak rwy kulszowej najprawdopodobniej potrwa cztery do ośmiu tygodni, ale po najgorszym, pierwszym tygodniu możesz spodziewać się stopniowej poprawy, z dnia na dzień. Przewlekła rwa kulszowa będzie o sobie dawać znać znacznie dłużej, ale z odpowiednim leczeniem bez wątpienia ustąpi. Miej również na uwadze to, że nawroty są możliwe.
Rwa kulszowa – jak leczyć?
Łagodzenie bólu w rwie kulszowej oraz jej leczenie jest indywidualnie dostosowane do przyczyny i przebiega etapami, w miarę Twojego poprawiającego się z dnia na dzień samopoczucia, lekarz zaleci Ci kolejne zabiegi, leki i da wskazówki, które pozwolą Ci wrócić do zdrowia. Rwa kulszowa często nawraca, więc warto pamiętać o porządnej profilaktyce. Oto jak w przybliżeniu przebiega proces terapeutyczny.
W pierwszej, najostrzejszej fazie choroby, najważniejszy jest odpoczynek w łóżku. To pomoże ukoić podrażnione tkanki. Dodatkowo można wspomóc się lekami przeciwbólowymi, a lekarz może przepisać leki rozluźniające mięśnie. Zimne okłady mogą złagodzić ból, a później zastosowane ciepłe okłady zrelaksują mięśnie.
Kiedy będziesz czuł się już na tyle dobrze, aby wstać z łóżka, ale rwa kulszowa będzie dalej Ci doskwierać, rozpocznie się druga faza leczenia. W niej poza powyższymi środkami będziesz mógł skorzystać z fizjoterapii, na którą złożą się najróżniejsze zabiegi naturalnymi, fizykalnymi bodźcami, takimi jak prąd, światło, ciepło czy ultradźwięki, opcjonalnie masaże rozluźniające napięte mięśnie i przede wszystkim gimnastyka lecznicza. Odpowiednio dobrane ćwiczenia pomogą Ci wrócić do sprawności sprzed okresu unieruchomienia w łóżku i wzmocnią twoje plecy oraz skorygują nawyki ruchowe. Dzięki temu nawrót rwy będzie mniej prawdopodobny.
Rwa kulszowa – profilaktyka
W związku z możliwymi nawrotami, już na tym etapie niezwykle ważna jest profilaktyka, wprowadzenie do Twojego codziennego życia ściślejszych zasad ergonomii i zadbanie o higienę pracy. Dąż do utrzymania prawidłowej masy ciała, pozostawaj aktywny fizycznie i od czasu do czasu odwiedzaj fizjoterapeutę, który skontroluje twoją postawę i nawyki ruchowe.
Oprócz tego, jeśli w ciągu dnia kilka godzin spędzasz w pozycji siedzącej, koniecznie zaopatrz się w odpowiednie meble i dbaj o poprawną pozycję w czasie siedzenia. Sprawdź nasze najwyższej jakości ergonomiczne fotele biurowe– te certyfikowane wyroby medyczne rozwiązują kilka problemów powodujących rwę kulszową naraz: system podtrzymywania i korekcji dolnego odcinka kręgosłupa zapobiegnie dyskopatiom utrzymując naturalną krzywiznę pleców, a system odciążenie kręgosłupa zapobiegnie uciskaniu mięśnia gruszkowatego. Nie siedź również z portfelem w tylnej kieszeni spodni, aby nie stymulować go do napinania się.
Natomiast jeśli siedzenie nasila Twój ból, poprzez napinanie nerwu kulszowego, możesz spróbować przekonać się do pracy przy elektrycznie regulowanym biurku do pracy na stojąco. Takie rozwiązanie to dodatkowa ochrona Twojego kręgosłupa i spalanie codziennie znacznie większej ilości kalorii poza ćwiczeniami.
Jeśli pomimo tego wszystkiego rwa kulszowa będzie dalej Cię męczyć, ostatecznym rozwiązaniem jest operacja. Nie martw się jednak, to jest koniecznie stosunkowo rzadko. Z odrobiną cierpliwości i determinacji zazwyczaj udaje się rozwiązać ten problem zachowawczo.
